Anadolu Çoban Köpeği

14/Ocak/2021
Faydalı Bilgiler

Dünya genelindeki pek çok önemli köpek kulübü ve federasyonu tarafından tanınmış olan Anadolu Çoban Köpeği, mastif grubunda yer alan, kendisine emanet edilen farklı canlıları ve sorumlusu olduğu haneyi korumada üst düzey yeteneklere sahip bir köpektir. Farklılaşabilen renk ve desenlerinin yanı sıra iri, heybetli, gösterişli, güçlü ve son derece cesur bir ırk olmasıyla yalnızca ülkemizde değil, kabul gördüğü diğer ülkelerde de son derece yoğun ilgi ve hayranlık görmekte, imajı yabancılara göz dağı verirken uysal karakteri ise ev halkının en dostlarından biri olmasını sağlamaktadır.

Ağırlıkları ve Boyları

	Dişi	Erkek
Boy	71- 79 cm.	74- 81 cm.
Ağırlık	40- 55 kg.	50- 65 kg.

Anadolu Çoban Köpeği Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler

•Farklı ülkelerde farklı şekilde kategorize edilmekte, American Kennel Club'a göre işçi köpekler arasında yer alırken İngiltere merkezli The Kennel Club'a göre çoban köpeği grubunda yer almaktadır.

•Fonksiyonelliği sayesinde kıtalararası ünü o kadar yayılmıştır ki şimdiden çok izlenen 3 Amerikan filminde oyunculuk yapmıştır, hatta 1994 yılından bu yana Namibya'daki çitaları koruma çalışmalarına yardım etmektedir.

•Kendisine çok benzetilen Kangal ırkı ile yer yer karıştırılsa da Kangal'ın saf ırklardan biri olarak kabul edilmesiyle birlikte iki grup birbirinden ayrı olarak değerlendirilmeye başlamıştır. Ayrıca yavruların ikinci ayları itibariyle fark edilebileceği üzere iki ırk arasında alın çıkıklığı, dudak yapısı gibi kriterlerde farklılıklar bulunmaktadır.

•Beslenme şekline bağlı olarak optimal yaşam süresi ve ebatları değişkenlik gösterebilmektedir. Yarışmalarda boy gösteren bazı yetişkin erkekler 80 – 81 cm’yi geçmekte, iyi bakılan örneklerinin yaşam süresi ise 16 yılı bulabilmektedir.

•Dayanıklı bir ırk olduğu için genelde 10 yılı geçkin süreyle, yani ömrünün son dönemlerine kadar, yoğun tempoda çalışabilecek kapasiteye sahiptir.

•Genetik olarak tüm iri ırklarla ortak şekilde kalça displazisine meyillidirler, ayrıca görme kusurları (gündüz körlüğü veya gençlik kataraktı), hipotiroidizm ve polinöropati görülebilir. Ancak sağlıklarına ilişkin bilinmesi gereken en önemli madde, yaygın şekilde anesteziye karşı hassasiyetleri olduğudur.

Anavatanı ve Tarihçesi

Anadolu'nun en eski ırklarından biri olan Anadolu Çoban Köpeğinin ilk defa 6000 yıl önce, Anadolu topraklarının çetin koşullarına ve değişken iklimlerine dayanıklı bir koruyucu olarak yetiştirildiği düşünülmektedir. Türklerin göçebe yaşam şekline uyumlu, öte yandan sürüleri yırtıcılara karşı koruyacak yapıda geliştirilen bu köpekler, ayrıca ağıl hayvanlarıyla benzer renklerde olmasıyla kamuflaj becerisine sahip olduğunu da gösterdi.

1950'lerin başında Amerika Birleşik Devletleri'nde de üretimine başlanan ırk, 1996'da AKC tarafından safkan ırklar listesine alınmasını takiben, dünya genelinde en popüler çoban köpekleri arasındaki yerini kısa sürede sağlamlaştırmayı başardı. Az bilinen bir gerçek olarak 1973'te Nesli Tükenmekte Olan Türler Yasası (ESA) kabul edilene kadar Amerika'da pek tanınmıyor olsa da bu yasanın çıkışıyla birlikte özel canlı türlerini korumak amacıyla Anadolu Çoban Köpeklerinin kullanılmaya başlaması, bu popülerlik hikayesinde büyük rol oynamıştır.

İdeal Yaşam Koşulları Nasıldır?

Boyutları, doğal görevleri ve karakterleri itibariyle ne kadar geniş olursa olsun apartman yaşamına uygun olmayan bu köpekler, genellikle çiftlik, arazi, tarla veya fabrika gibi kırsal alan mekanlarında veya geniş bahçeli hanelerin açık alanlarında beslenmektedir. Geniş, doğal, hijyenik ve korunaklı dış mekanlarda bakılması en ideal yaşam şekli olmaktadır.

Ilık havalarda rahatlıkla dışarıda kalabilmekte, tabiatı gereği soğuğa son derece dayanıklı olsa da çok sıcak havalarda korunması önerilmekte, bulunduğu alanın güvenli olması ve temel alışkanlıkları kazanmış olması halinde tasmasız bakılması sorun teşkil etmemektedir. Ancak sevkinde veya denetimsiz zamanlarında tasmalı olması gerekmekte, özellikle eğitiminin devam ettiği dönemlerde uzun süre yalnız veya serbest bırakılmamalıdır.

Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Karakteristik şekilde minimum dökülme sorunu olan kısa tüyleriyle ve birer dış mekan bekçisi olarak yetiştirilmeleriyle, bu köpeklerin minimum bakım zahmeti gerektirdiğini söyleyebiliriz. İhtiyaca bağlı olarak senede birkaç defa yıkanması, tüylerini haşere ve kirden korumak için haftada bir tımarlanması, rengin ve kürkün korunması adına yeterli olmaktadır.

Dış ortamda bulunmaları nedeniyle düzenli kulak temizliği ve bakımına dikkat edilmesi, vücudunun ihtişamlı, güçlü ve atletik formunu korumak için protein ağırlıklı beslenmesi ve gün içinde minimum 30 ila 60 dakika olmak üzere yürüyüş benzeri aktif hareketleri kapsayan bir egzersiz düzeninin olması gerekmektedir. Yaşam süresini uzatırken genel sağlık durumunu da korumak adına düzenli veteriner kontrollerine uyulması, parazit aşıları başta olmak üzere aşı işlemlerine özen gösterilmesi şarttır.

Görünüm Özellikleri Nelerdir?

Genel Görünüm: Orijinalinde belirgin veya kabul edilmiş standartları bulunmayan Anadolu Çoban Köpekleri sıkça Malaklı ve Kangal köpeklere benzetilmekte, çevik ve sportif vücut yapısı Kangallara, vücut kalınlığı ve şaşırtan iriliğiyse Kangallara benzetilmekte, haliyle iki ırk arasında bir formda görülmektedir.

Yüz ve Vücut Detayları: Korkutucu imajlarının aksine pek çok görsel detayında da uyumlu ve sakin bir dost olduğunu belli eden bu köpekler güçlü, etkileyici, iri, çevik ve dayanıklı gibi sıfatların hepsini sonuna kadar karşılamaktadır. Gövdesi kaslı, kafatası ise güçlü ve dolgun olan Anadolu Çoban Köpeği, zorlanmadığı veya tehlike sezmediği sürece sakinliğini ve kadim görevlerinin verdiği asaleti yüz ifadesine de yansıtır.

Boyutlarına göre sağlam ve dengeli duruşlarıyla, hareketlerinde ise serilik ve akıcılıkla güven veren bu köpekler, açık kehribar veya koyu kahverengi olabilen, kenarlarındaysa sürme şeklinde çizgiler olması normal karşılanan gözlerinde badem şekline sahiptir. Sarkık ve baş düzleminin üstünde kalan kulakları ile göz kenarına dek uzanabilen, sıkı yapılı V şeklinde dudakları, yine kabul gören ırk özellikleridir.

Ayırt Edici Özellikleri: Sakinken dizine kadar uzanabilen düz kuyruğu yürürken veya dikkat kesildiğinde vücuduna doğru kıvrılır. Beli kıvrımlı bir yay çizerken boynundaki koruyucu katman oluşturan ekstra kürk kalınlığı ve göğüs dolgunluğu birleşerek dirsek hattına kadar devam eden kubbeli bir çıkıklık oluşturur.

Tüy özellikleri ve renkleri: Kürkü 1- 2,5 cm dolaylarında bir kısalıkta veya 10 cm dolaylarında bir uzunlukta görülebilmektedir. Renk bakımından vücut genelinde krem ve açık kahve tonları, yüzdeyse burun çevresini saran siyah maske deseni standart kabul edilmektedir.

Karakteri ve Yaklaşımı Nasıldır?

Özgürlük, bağımsızlık ve cesaret Anadolu Çoban Köpeğinin en ön plana çıkan karakteristik özellikleri olmakla birlikte bu heybetli bekçiler, sahibine ve korumaktan sorumlu olduğu ailesine sonsuz sadakatle bağlanan köpekler arasındadır. Bu özellikler başlangıçta birbiriyle çelişkili gibi görünebilir, oysa yalnızca onun ne kadar çok yönlü bir dost olduğunun kanıtlarıdır. Dışarıdan gelen tehditlere karşı ölümüne koruyucu bir tavır takınır, yabancıların komutlarını asla yerine getirmezken sahibine karşı tam bir hizmetkar ve gardiyan gibidir.

Komut almayan, başına buyruk yönü yer yer inatçı olarak nitelendirilmesine neden olabilir, ancak genetik tarihi ve geçmişten günümüze nasıl yetiştirilerek geldiği düşünüldüğünde bu özellik makul kabul edilebilmektedir.

Söz konusu tehditkâr yabancılar veya riskli canlılar olduğunda tam bir savaşçı kesilen bu sessiz ve uysal dostlar, yine kendi cinsinin diğer üyelerine veya farklı köpek cinslerine karşı da mesafeli duruşunu korumaktadır. Özellikle genç dönemlerinde çocuklar için risk teşkil edebilir, tüm bu tutumun olumlu bir yapıya dönüşmesi tamamen eğitim şekline ve sahibinin yaklaşımına bağlıdır.

Eğitim Özellikleri ve Önerileri Nelerdir?

Doğasından gelen içgüdüleri nedeniyle ekstra bir eğitim gerekmeksizin koruyuculuk ve bekçilik görevlerini yerine getiren Anadolu Çoban Köpekleri, bağımsız karakterleri nedeniyle talimat almaya veya disiplinli eğitimlere açık değillerdir şeklinde anlatılıyor. Öte yandan oldukça akıllı ve kendi hanesine karşı dost canlısı olmalarıyla alışma sürecini basit bir şekilde tamamlayabilmektelerdir. Erken dönemde çocukların da içinde bulunduğu farklı kitlelerle sosyalleştirilmesi, kuvvetinden ileri gelen ve tehlikeli bulunabilecek yönlerinin kontrol altına alınması için son derece önemlidir.

Olumlu ve Olumsuz Yönleri Nelerdir?

OLUMLU		OLUMSUZ
Aile sadakati ve içgüdüsel bağımsızlığı eğitim gerektirmeksizin bakılabilmesini sağlar.	X	İnatçı olabilir, sosyalizasyon şarttır.
Kendini ailesine adayan, çalışkanlığıyla bilinen bir köpektir.	X	Aile ve görev sevgisi çevreye karşı riskli olabilir, korunaklı alanda gözlemlenerek bakılmalıdır.
Tüyleri kısadır ve kürk bakımı oldukça kolaydır.	X	Düzenli kulak temizliği çok önemlidir, dikkat edilmediğinde enfeksiyon riski vardır.
Şaşırtıcı boyutlarda ve inanılmaz güçte olabilir, son derece kaslı ve ihtişamlıdır.	X	Kaslı vücudunu korumak için düzenli egzersiz şarttır. Gündelik, tempolu yürüyüşler gerektirir.
Gürültü yaratma potansiyeli düşüktür, seyahatler esnasında uyumludur.	X	Uyarma ve takip özelliği olmadığı için avlanma görevlerine uygun değildir.
Soğuk havalara ve sert iklim koşullarına oldukça dayanıklıdır.	X	Sıcak havaya karşı dayanıklı değildir, yaz aylarında gölge ve serinlik sağlanmalıdır.

Anadolu Çoban Köpeği Fiyatları Ne Aralıktadır?

Elbette her köpek cinsi için geçerli olduğu üzere bir Anadolu Çoban Köpeği sahibi olmanın da maliyetini etkileyen pek çok unsur bulunmaktadır. Köpeği saf ırk yetiştiricilerinden temin etmek, bulunulan bölgedeki yerel yetiştiricilerden almaya göre daha maliyetli olabilmekte, bu köpeklerin hali hazırda eğitimli ve bakımlı olanlarını almak ise fiyatın yine bir hayli yükselmesine neden olmaktadır.

Yurtdışındaki tanınırlığının artmasıyla birlikte bazı özel saf ırk yetiştiricileri tarafından başta Azerbaycan gibi Türk Dünyası ülkeleri olmak üzere pek çok yabancı ülkeye ithalatı da yapılmaya başlanan bu köpeklerin safkan yavruları 3 bin TL bandından başlayıp 5 bin TL’ye kadar yükselebilmekte, yetiştiricilerin ifadelerini baz alırsak erkek olanları dişilere göre daha yüksek fiyatlarla satılabilmektedir. Yetişkin ve iyi eğitilmiş safkan bir Anadolu Çoban Köpeği 5 bin TL düzeyinde başlayıp 15 bin TL gibi sayılara kadar uzanabilen geniş bir fiyat aralığı bulunabilmektedir.