Aşı Öncesi ve Sonrası Sağlık Problemleri, Aşı Takvimi ve Fiyatları

Köpekleri çeşitli hastalıklardan korumak için aşıların önemi yadsınamayacak boyuttadır. Aşıların hepsi farklı teknik ve bileşimden oluştuğu için aşılama takviminin düzenli bir şekilde oluşturulması gerekir. Aksi taktirde aşılar yarardan çok zarar verebilir. Aşılar, hastalıklara yol açan etkenlerin hastalık yapamayacak şekilde zayıflatılması ya da bağışıklık oluşturabilecek proteinli yapıların ayrılması şeklinde oluşturulur ve antijen duen bileşim içerirler. Antijenler köpeklerin vücuduna çeşitli yollarla verilebilir. Bu şekilde mücadele etmesi sağlanır. Periyodik olarak antijen verilerek köpekler mikroplara karşı silahlandırılmış olur. Köpeklerde aşılama uygulamalarına başlanmadan önce mutlaka parazit tedavisi yapılmış olmalıdır. 

 

Dünya üzerindeki tüm aşılar, Cor yani yapılması zorunlu ve zorunlu olmayan aşılar şeklinde ikiye ayrılır. Cor aşılar içerisinde köpek karma aşısı yer alır.  Kuduz hastalığının olduğu yerlerde kuduz aşısı da Cor aşı grubuna dahil edilmelidir. Kuduz riski olması durumunda kuduz ve karma aşıları yapılması zorunludur. 

 

Yavru köpekler için yapılması gereken 4 temel aşı bulunur. Bunlar; karma (Adeno, HCC, Parvo, Distamper, Leptospira, Parainfluenza), Corona (Corona viral Enterit), Bordotella (Bordotella bronchiseptica) ve Kuduz (Rabies) aşısıdır. Bu aşıların yanı sıra iç ve dış parazit uygulaması üç ayda bir tekrarlanmalıdır. Ancak parazit döngüsünün yoğun olduğu bölgelerde bu tekrar süreci daha kısa tutulabilir. Yavru köpekler için ilk 1 yıl oldukça kritik bir süreçtir. Bu süreç içerisinde aşı takibinin sıkı bir şekilde yapılması ve aksatılmaması gerekir. Yavru köpeklerin ilk 1 yıl içindeki haftalık aşıları;

 

Adenovirus-2: Solunum sistemindeki bulaşıcı hastalıkları önlemek için uygulanır. Tüm köpekler için yapılması önerilir.

 

Distemper: Gençlik hastalığının engellenebilmesi için yapılmaktadır.

 

Parvovirus: Kanlı ishal benzeri viral hastalıkların önlenebilmesi için kullanılmaktadır.

 

Parainfluenza: Üst solunum yolları enfeksiyonlarının oluşumunu engelleyen bir aşıdır. Yavru köpekler 6-7 haftalık oldukları zaman uygulamaya başlanır. 

 

Leptospirozis: İlk aşılama, 2 ve 4 hafta aralıklı şekilde iki doz olarak, devamında da yıllık olarak uygulanması önerilir.

             

Tetanos: 3 aylık ve üstü köpeklere yılda 1 kez uygulanır.

             

Coronavirus: Genellikle çift doz uygulamalarının yeterli olduğu bilinmektedir. Yetişkin köpekler için yılda bir kez tek doz şeklinde uygulanır. 

 

Borrelia burgdorferi (Lyme Hastalığı): Hastalığın ortaya çıktığı bölgelerde uygulama yapılmalıdır. Başlangıç için çift tekrar (gerekli görülürse arttırılabilir) ve yaşam boyunca altı ayda bir tekrarlanmalıdır. 

 

Mantar Aşısı: 3 Aylık olan köpeklere uygulanabilir. Sıcak ve nemli ortamlarda yaşayan köpekler için oldukça önemlidir. 14 gün arayla iki doz şeklinde uygulanır.

Aşısız Köpek

Distemper (Gençlik Hastalığı): Köpeklerin solunum, mide ve sinir sistemlerini etkileyen virüsün yol açtığı bulaşıcı ve ciddi bir hastalıktır. Köpekler, bu virüsü taşıyan başka bir köpekten hava yolu ile enfekte olabilirler.  Ayrıca kullanılan su ve mama kapları gibi diğer ekipmanlar ile de virüs bulaşabilir. Gençlik hastalığının başlangıç aşamasındaki en belirgin özelliği yüksek ateştir. Bununla beraber gözlerde kızarıklık ve burunda akıntı da meydana gelebilir. İlerleyen dönemlerde iştahsızlık, uyuşukluk, öksürük, burun akıntısı ve kusma durumları gelişir. Virüsün sinir sistemine saldırısı ile köpeklerde dönme davranışı, salya artışı, kas titretme, çene çiğneme, kısmı felç gibi durumlar gelişebilir. Gençlik hastalığının ne yazık ki hiçbir çözümü bulunmamaktadır. Bu nedenle hastalığın yavaşlatılması ve belirtilerinin azaltılması üzerine durulmaktadır. Gençlik hastalığından korunmak alınabilecek en iyi önlem rutin aşılardır. Özellikle yavru köpekler hastalığa açık oldukları için daha dikkatli olunması gerekir. 

 

Corona Virüs Enfeksiyonu: Virüs genellikle genç köpeklerde oldukça bulaşıcıdır. Bu virüs genellikle enfekte dışkının teması ile bulaşır. Kusma, iştahsızlık, ateş, ishal gibi belirtileri bulunur. Corona virüs tedavisinde amaç belirtileri hafifletmektir. Vücudun virüs ile savaşması beklenir. Tedavi amacı ile yapılabilecek bazı uygulamalar; 

 

• Sıvı alımını desteklemek

• İştah açıcı takviyeler

• Antiviral ilaç kullanımı ile virüsün çoğalmasını engellemek

• Başka bir enfeksiyonun oluşumunu engellemek için antibiyotik kullanımı

• Sindirim sistemi ve mideyi korumak için ilaç kullanımı

 

Corona virüs enfeksiyonu ölümcül olmasa bile köpekler için gündelik yaşantının aksamasına neden olacak rahatsızlıkları ortaya çıkarır. Bu nedenle köpeklere yavruluk dönemlerinde aşılarının düzenli bir şekilde yaptırılması gerekir. 

 

Parvo Virüs (Kanlı İshal): Virüs yolu ile bulaşan ve tüm köpek ırklarını etkileyen ölümcül bir hastalıktır. Virüs, köpeğin bağırsak mukozasını etkile ve beyaz kan hücrelerine doğrudan saldırır. Kanlı ishal kaynaklı ölüm nedenlerinden bazıları ise kan zehirlenmesinin neden olduğu ani ölümler, felç, ishal, aşırı kusma ve sıvı kaybıdır. Kanlı ishalin belirtileri başka hastalıklarla benzer olduğu için ilk aşamada fark edilmesi zordur. En baş belirtileri; ishal, dışkının kanlı olması, halsizlik, iştahsızlık ve kusmadır. 

 

Herpes Virüs Enfeksiyonu: Genellikle 4 haftalıktan küçük olan yavrularda görülür, sistemik ve ölümcül bir hastalığa neden olur. Tüm dünyada yaygın olan bu virüsün bulaşması salya, vajinal sekret ve plasenta yoluyla gerçekleşir. Sindirim, solunum ve genital kanal mukozalarından virüs girer. Başta damarlar olmak üzere birçok iç organda çoğalabilir. İştahsızlık, ağrı, solunum güçlüğü ve ishal en belirgin belirtileridir. Sinir sistemini etkilemesi durumunda 6-9 gün gibi bir süreçte koma ve ölüm gerçekleşir.  Oluşan kayıpların önlenmesi için infrared ışınları ile köpeğin vücut ısısının arttırılması yararlı olabilmektedir. Köpekleri Herpes virüs enfeksiyonlarından korumak için 2003 yılından beri Avrupa’da subünite aşısı kullanılmak. Bu aşı gebe hayvanlara uygulamak için özel olarak geliştirilmiştir. Gebe köpeklere 2 defa uygulandığında oluşan maternal antikorların yavru köpekleri ilk haftalarda koruduğu tespit edilmiştir. 

 

Kuduz Hastalığı: Sıcak kanlı bütün hayvanlarda görülen ve ölümle sonuçlanan viral bir enfeksiyondur. Kuduz olan köpeklerde; huzursuzluk, bilinç kaybı, saldırganlık seviyesinde artış, yutkunma güçlüğü, salya artışı gibi belirtiler görülür. 

 

Hepatitis Contogiosa Canis (Karaciğer Hastalığı): Özellikle yavru köpeklerin daha hassas olduğu viral bir hastalıktır. Köpek virüse maruz kaldıktan 4-7 gün bigi bir sürede belirtileri göstermeye başlar. Bazı köpeklerde ciddi belirtiler görülmeden hafifi halsizlik ve iştahsızlıkla atlatılabileceği gibi bazı köpeklerde de hiçbir belirti olmadan ani ölümler görülebilir. Virüse maruz kalan bir köpekte, ateş, halsizlik, gözyaşı akıntısı, karın ağrısı, burun akıntısı, yumuşak ya da kanlı dışkı, gözde mavileşme-grileşme, genellikle kulak, diş eti ve karın bölgelerinde kanlanma (kan oturması) gibi belirtiler dikkat çekmektedir. Kanlanma yani kan oturması durumları bazı köpeklerde şiddetli bir hal alabilir ve özellikle karaciğer kanamasından ölümler gerçekleşebilir. Bu hastalık idrar, dışkı ve solunum yolu ile bulaşma gösterir. Bulaşma şekli göz önüne alındığında diğer köpeklerle ilişkisinin kesilmesi gerekir. Hafif seyreden durumlarda vitamin ve antibiyotiklerle tedavi mümkündür. 

 

Kennel Cough (Köpek Boğmacası): Gençlik hastalığı ile birlikte oluştuğu düşünülen bu hastalık, köpeklerin en yaygın solunum yolu sorunlarından biridir. Solunum yolu, vücut akıntıları ya da direk temas ile bulaşması mümkündür. Bu hastalığın belirtileri 3-4 içerisinde ortaya çıkabilir ve 15 gün boyunca görülebilir. Genellikle hastalık aktif, uyanık ve ateşsiz bir şekilde seyreder. Yavru köpeklerde bu hastalık daha ciddi ve komplikasyonlu bir şekilde oluşur. Hastalıktan korumanın en önemli adımı aşılamadır. İki tip aşı bulunur. İntranazal aşılar, koruyucu bağışıklık oluşturur ve 3 haftalık yavrulara uygulanabilir. Aktif bağışıklık için ise kombine aşılar uygulanmaktadır.

Köpek dostlarımızı rutin kontroller ya da gerekli durumlarda veterinere götürmemiz gerektiğinde akla gelen sorulardan biri de aşı fiyatlarıdır. Veterinerlerde uygulanan fiyatlar her yıl bulunulan illerdeki Veteriner Hekimler Odası tarafından belirlenir. Belirlenen bu fiyatlar, uygulanması gereken taban fiyatlardır. Bu da her hayvan hastanesi ya da veterinerde fiyatların değişkenlik göstermesine neden olabilir. İstanbul Veteriner Hizmetleri Müdürlüğü’nün belirlemiş olduğu aşılamalar ve antiparaziter uygulama taban fiyatları;

 

 

Köpekler için koruyucu aşıların yapılması ne kadar önemli ise aşı sonrasında oluşabilecek durumların bilinmesi de o kadar önemlidir. Aşı yapıldıktan hemen sonra köpeğiniz artık bakterilere karşı korunuyor gibi bir durum söz konusu değil. Yani aşı hemen etki etmez. Aşıların vücutta en iyi şekilde etki gösterebilmesi bir hafta ile on gün arasında değişebilir. Bu nedenle de aşı yapıldıktan sonra bu süre zarfı içerisinde alı yapılmamış gibi bir koruma sağlamanız oldukça önemlidir. 

 

Köpeklere yapılan aşıların beklenen etkileri gösterebilmesi için yapılmaması gereken bazı durumlarda var. Aşı yapıldıktan sonra iki gün boyunca köpeğinizi banyo yaptırmamalısınız. Aksi halde aşının etkisi azalacaktır. Banyonun yanı sıra köpeğinizi ıslatmamaya da özen göstermeli hatta kendini ıslatmamasına da dikkat etmelisiniz.

 

Köpekler (yavru ya da yetişkin fark etmez) için aşı sonrası ateş oluşması normal bir süreçtir. Ortaya çıkana bu hafif ateş aşının doğal bir yan etkisidir. Ateşin şiddetlenmesi köpek için geri dönüşü olmayan hasarlara neden olabilir. Bu durumda derhal veteriner hekiminizle görüşmelisiniz. 

 

Aşının geçici yan etkilerinden biri de halsizlik ve iştahsızlıktır. Aşı sonrasında köpeğiniz yemek yemiyor olabilir bu durum sizi korkutmamalı. Fakat uzun süren bir durum oluşması halinde tabii veteriner hekiminize danışmanız doğru olacaktır. 

 

Aşı sonrasında oluşabilecek en ciddi belirti, köpeğinizin aşıya karşı duyarlı olmasıdır. Aşı ile birlikte köpeğinizin vücuduna girecek olan yabancı maddelerin kabul edilmemesi ve vücut tarafından atılmak istenmesi ile ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Aşı vurulduktan ilk 15 dakika ile 2 saat arasında yüz ve gözlerde şişliklerin ortaya çıkması ciddi reaksiyonların habercisi olabilir. Bu gibi  durumlarda yapmanız gereken, mutlaka veteriner hekiminize başvurmaktır.