Köpeklerde ve Evcil Hayvanlarda En Sık Görülen Hayvan Alerjileri

Köpeğiniz ya da evcil hayvanınız kaşınıyor veya hapşırma gibi nezle belirtileri gösteriyor olabilir, bu durumda herhangi bir alerjisi olup olmadığı konusunda merak duymanız normaldir. Özellikle kedi ve köpekler arasında yaygın olan çevresel etmenlere tepki gösterme durumuna yani evcil hayvan alerjilerine ilişkin tüm bilgiler yazımızda.

 

Öncelikle alerji varlığına ilişkin herhangi bir şüphe ile yaklaşmadan önce alerjinin diğer evcil hayvan rahatsızlıklarında da görülebilen yaygın semptomlar ile karakterize olduğunu bilmek gerekmektedir. Parazitler, yiyecekler, toksin teması veya çevresel kirlilik gibi pek çok nedenden ileri gelebilen alerjiye ilişkin yalnızca tek bir belirti görülmesi pek olası değildir ve kaşınma gibi yaygın bir şikayete başka belirtilerin de eşlik etmesi muhtemeldir. 

 

Pire veya kene ısırığı nedeniyle alerjik reaksiyon göstermek evcil hayvanlar arasında oldukça yaygındır. Bu gibi dış parazitlerin tükürüğünün az bir miktarının dahi deriye teması halinde proteinlere ve antijenlere karşı hayvanın vücudu duyarlılık göstermektedir. Alerjik olmayan kedi ve köpekler belirti vermeyebilir veya minimum düzeyde tahriş görülebilmektedir, ancak alerjisi olan hayvanın bu gibi bir durumda yoğun kaşıntı ve ciddi düzeyde tahriş sorunu olabilmektedir ve bazen tek bir ısırık şikayetler için yeterli olabilir. 

 

Isırılan bölgede iltihaplanma ve kızarıklık meydana gelebilmekte, yaygın semptomlar kendiliğinden oluşmaktadır:

 

•Evcil hayvanda aşırı derecede çiğneme

•Kendini sık sık yalama 

•Kaşınma

•Bölgesel tüy dökülmesi

•Ciltte kabuklanma 

•Yaralar

 

 

Bazı kedi ve köpeklerde besinin içeriğindeki protein türlerine karşı bağışıklık sistemi aşırı duyarlılık göstermekte, gıda alerjisi olarak tanımlanan bu durumda dermatolojik ya da gastrointestinal problemler oluşmaktadır. Gastrointestinal semptomlar ile gıda intoleransları birbirine karıştırılmamalı, evcil hayvan yalnızca %10’unda gıdaya karşı alerji geliştiği unutulmamalıdır. 

 

Köpeklerde yaygın olarak alerjik reaksiyona neden açan gıdalar şu şekilde sıralanabilmekte;

 

•Sığır, tavuk veya kuzu eti

•Süt ürünleri

•Buğday

•Soya

 

Kedilerdeki yaygın gıda alerjenleri ise; 

 

•Sığır eti

•Süt ürünleri

•Balık 

 

olarak bilinmektedir.

 

Bir besin veya mamaya karşı duyarlılık göstermek yıllar içinde değişebilen bir durumdur ve her yaşta görülebilmektedir. Evcil hayvanlarda gıdaya karşı alerjik reaksiyon göstermenin tipik belirtileri yüzde, kol ve bacaklarda, vücudun yan kısımlarında ve anal bölgede kızarıklık, kurdeşen ve kaşıntıdır. Bazı vakalarda solunum sorunları da görülebilmekte, ishal, kusma gibi diğer gastrointestinal şikayetler meydana gelebilmektedir.

 

 

Mevsim değişimleri, solunum yolu alerjenleri, hava yoluyla bulaşan alerjenler gibi çevresel nedenlerden ileri gelen reaksiyonlara atopik dermatit denmekte, bu durumda genelde alerjene solunum ve hava yoluyla maruz kalınmaktadır. Tahrişi ve şikayetleri tetikleyen maddeler arasında yer alan küf, çimen, toz akarları hayvanı uzun dönem rahatsız edebilmekte, ağaçların ve yabani otların polenleri ise mevsimsel alerjilere neden olabilmektedir.

 

Çevresel nedenli bir alerji durumunda evcil hayvanlarda görülen birincil semptom kaşıntı olmakta, kaşıntıya kendini yalama, tüy dökme, yaralanma ve enfeksiyonlar eşlik edebilmektedir. Özellikle köpeklerde atopik dermatitle birlikte kulak iltihapları ve enfeksiyonları da ortaya çıkmaktadır.

Mevsimsel olarak gelişen reaksiyonlarda ise;

 

•Gözlerde şişkinlik veya sulanma,

•Burun akıntısı veya tıkanıklığı

•Hapşırma 

•Öksürme 

 

gibi semptomlar eşlik edebilmektedir.

 

 

Alerjik kontakt dermatit adı verilen durum evcil hayvanlarda en nadir görülen alerji tipi olmakla birlikte hayvanın cildine kimyasal bir maddenin temas etmesiyle gerçekleşmektedir. Diğer olası sorunlu alerjenler ise 

 

•Deterjanlar

•Şampuanlar

•Sabunlar

•Sentetik ve elyaf kumaşlar

•Yün kumaşlar

•Boya veya deri

•Vazelin

•Halı yüzeyi

•Kauçuk veya plastik maddeler

•Böcek ilaçları 

 

olabilmektedir.

 

Temasla gelişen bu alerji tipinde şiddetli kaşıntı, tahriş ve kızarıklık diğer alerji tiplerinde olduğu gibi tipiktir. Sık görülen ek belirtiler ise tüy dökülmesi, yara, ciltte pullanma ve sıcak deri noktaları olmaktadır.

 

 

Veteriner hekime verilen bilgiler ve hekimin ilk gözlemleri ile ortaya koyduğu klinik belirtiler teşhisin ilk basamağını oluşturmaktadır. Bu nedenle evcil hayvanın pire, kimyasal madde, çevresel alerjen, yabancı besin gibi herhangi şüpheli bir etmene maruz kalıp kalmadığı hakkında bilgi verilmesi önemlidir. Şüpheli alerjen hakkında alınan bilgiler doğrultusunda deri ve kan testleri uygulanabilmektedir.

 

Söz konusu bir beslenme alerjisi ise kan ve deri testleri yeterli görülmeyebilmekte, bir eliminasyon diyeti uygulanması gerekebilmektedir. Bu durumda veteriner hekim tarafından düzenlenen hipoalerjenik beslenme programıyla 2 ila 3 ay kadar süreyle gözlem yapılması önerilmekte, sonraki süreçte şüpheli besinler yavaş yavaş yeniden beslenmeye dahil edilerek belirtilerin geri dönüşünü izlenmekte ve tam olarak hangi besine alerji olduğu anlaşılabilmektedir.

 

 

Maruz kalınan alerjenleri ortadan kaldırmak, evcil hayvanın şikayetlerini önlemenin temel çözümüdür. Veteriner hekimin reçetelendirdiği antihistaminik veya kortikosteroid türündeki ilaçlar belirtilerin kontrol edilmesini sağlarken özel olarak geliştirilmiş şampuan, sabun veya topikal merhem tedavileri de kaşınma gibi ciltle ilgili belirtileri azaltmaktadır. Söz konusu çevresel alerjiler ise düşük dozlarla alerjenin enjekte edilmesi duyarlılığı azaltmak için etkili olabilmektedir.