Köpeklerde Tüy Tipleri ve Bakım İpuçları

Evcil hayvanınızın tüylerinin düzenli olarak taranması hem onun tüy sağlığı hem de sizin evinizdeki kıl yoğunluğunu azaltmak adına, düzenli olarak yapılması gereken bir işlemdir. Peki köpeğinizin tüy tipinin, onun bakımında diğerlerinden farklılık gerektirdiği noktaları biliyor musunuz? Tüyleri düz olan bir köpekle kıvırcık tüylere sahip köpeklere aynı bakımı uygulamak doğru sonuca ulaşmanızı engelleyecektir. Doğru olmayan tüy bakımı köpeğinizin sağlığı için risk taşır çünkü uygun olmayan şekilde taranmış tüyler bir süre sonra aşağıdaki problemlere yol açabilir:

 

*Tüylerin sert ve biçimsiz uzaması

*Kan dolaşımında zayıflama ve yavaşlama

*Saçların yağ dokusunda kist oluşumu

*Saçların çıktığı yerde ve ciltte yara oluşumu

Köpeğinizi taramak ve yıkamak onunla ilgilenmenin en önemli noktalarından biridir. Her köpeğin tüyü farklı olduğu için özel yöntemlerle ilgilenmek gerekir. Köpeğinizin tüylerini nasıl tarayacağınız hakkında bazı önemli ipuçlarına ulaşmak ve doğru yöntemleri öğrenmek için okumaya devam edin.

 

Temelde altı farklı tüy tipi vardır:

 

1- Uzun (Collie, Shih Tzu, Yorkshire Teriyeri, Golden Retriever)

2- Orta (Orta Asya Çoban Köpeği, Labrador, Alman Çoban)

3- Kısa ve düz (Fransız Bulldog, Dachshund, Basenji)

4- Tel tel (West Highland Beyaz Teriyer, Airedale Teriyer, Riesenschnauzer)

5- Kıvırcık (Bichon Frise, Kaniş, Kerry Mavi Teriyer, Bedlington Teriyer)

6- Egzotik (Puli, Komondor, Meksikalı tüysüz köpek)

Altı tüy tipinin ne olduğunu öğrendik. Şimdi tüy tipine göre tüm bakım aşamaları neler onu inceleyelim.

 

 

Köpeğinizin tüyleri hem uzun hem de yumuşacık olabilir: Tıpkı Yorkshire ve Silky teriyerlerinde olduğu gibi. Ya da Shih Tzu ve American Cocker Spaniel gibi çok daha fazla uzun olabilir. Uzun tüyleri olan köpeğinizin tüyleri çabuk dolanacaktır. Bu dolaşık görünümü açmak ve dökülmeden düzgünce uzamasına yardımcı olmak için düzenli aralıklarla fırçalamayı altın kuralınız olarak aklınızda tutun. Doğru fırçayı seçmek de fırçalamak kadar önemlidir. Doğal malzemelerden yapılmış ince kıllara sahip fırçalar çok revaçtadır ancak diğerlerine göre biraz pahalıdır. Yine de alacağınız sonuç açısından tavsiye ediyoruz. Göz çevresindeki kıllara, anüsüne ve patilerinin arasındaki noktalara ekstra önem vermenizi de tavsiye ediyoruz. Buradaki tüylerin daha kısa kesilmesi için veterinerinizle konuşabilirsiniz.  Evcil köpeğinizin tüylerindeki düğümlerin oluşmasını önlemek ve parlak görünmesine katkı sağlamak için ayda bir defa banyo yapması yeterli olacaktır. Dolaşmayan uzun saçlara kavuşması için ise haftada en az bir defa taramak en doğrusudur.

 

Orta tüylü köpeğiniz varsa, bilirsiniz ki onların düzenli dökülme zamanları vardır. Bu tür tüy yapısına sahip köpeklerin bakımı da basittir. Kirlenir kirlenmez doğrudan yıkadığınız takdirde uzun vadede karlısınız demektir. Orta tüylere sahip köpeklerin tüy dökme dönemi ise yılın neredeyse büyük bir bölümünde haftada bir defa olur. Tüy dökme döneminde günlük tüy taramaları yapmaya başlayabilir; sadık dostunuz furminatör ya da ona benzeyen ince başlara ve kıllara sahip bir saç fırçasıyla onu taramalısınız.

 

Kısa tüylerle ilgilenmek kolay gibi görünse de düz tüylerle kesinlikle birbirine karıştırılmamalıdır. Kısa tüylü köpeklere örnek olarak Puglar, Thai Ridgebacks, Sharpeys, Rottweilers, Beagle'lar gösterilebilir. İlk sahiplendiğinizde muhtemelen tüylerinin kısa oluşu, sizde kolay bir tarama döngüsü yarattı. Ya da banyoya fazla sokmanız gerekmediğini düşündünüz. Kısa tüylü bir köpeğin taranmasının kendine has özellikleri olduğunu bu noktada söylemek isteriz. Bej Pug gibi bazı kısa tüylü köpekler tüm yıl boyunca tüy dökmekte ve sahibi olarak sizi kolaylıktan çok zor durumlara sokabilir. Kısa tüylü evcil köpeğinizi ayda bir kez, köpekler için herhangi bir nemlendirici içeren şampuan kullanarak yıkayabilirsiniz. Nemlendirici şampuan olması önemlidir çünkü tüyleri çok kısa olduğu için diplerin nemlenmesi gerekmektedir. Yıkadıktan sonra sevimli dostunuzu mikrofiber bir havluyla iyice durulayarak silmenizi ve tamamen doğal olarak kendi halinde kurumasını beklemenizi tavsiye ediyoruz. Kısa tüylü dostunuzu uzun ve orta tüylü köpeklerde olduğu gibi yumuşak bir fırça yardımıyla tarayın. Düzenli fırçalama darbeleri sonunda cildini uyarmış ve tüylerine pürüzsüz, temiz ve parlak bir görüntü vermiş olursunuz.

Düz tüylerde ise tarama işlemi kısa tüylere oranla biraz daha kolaydır. Düz tüyleri olan köpeklerin ya altlarında uzayan bir katmanları daha bulunur ya da bazen olduğu gibi sadece kısadır. Bunlara Macar Vizsla, Doberman, Weimaraner, Basenji veya Dachshund türlerini örnek olarak sayabiliriz. Konu düz tüylü köpekler olduğunda ne gibi rutinler gerekir biraz daha inceleyelim.

Düz tüylü köpeklerin bakımı nispeten kolaydır. Düz tüylü köpeklerin içinde de birbirinden farklı ırkların değişkenlik gösteren tüy yapıları olmaktadır. Mesela Dachshund ırkında bile türlerine göre farklı derecede tüy uzunluğuna sahip cinsleri vardır ve hangi tüy türünün içine dâhil ise tarama işlemini ona göre yapmalısınız. Aslında bu yalnızca tarama işlemine göre değil köpeğin yaşadığı doğal ortamla da ilişkili olacaktır. Örnek verecek olursak köpeğinize bahçesi olan kendinize ait bir müstakil evde yaşam alanı sunuyorsanız bu neredeyse tüm gününü dışarıda geçiriyor anlamına gelmektedir. Farklı ev ortamında yaşayan aynı ırktan bir köpeğin ise klasik apartman dairesinde yaşadığını ve günde 20-30 dakika aralığında yürüyüşe çıkarıldığını düşünün. Kaçınılmaz olarak, ilk bahsettiğimiz köpeğin postu zamanla daha kalın bir hale gelecektir ve dolayısıyla ikinci köpeğin neredeyse kalınlaşmamış hassas bir postu olacaktır. Bu da farklı bakım periyotlarını ve tarama ihtiyacını doğuracaktır. 

Düz tüyleri olan köpeklerin bir dezavantajı ise iğneye benzer bir tüy yapısı olmasıdır. Sahip olduğunu bu tüy yapısı nedeniyle köpeğinizin tüyleri giysilerinize, mobilyalarınıza, sizi ziyarete gelen arkadaşlarınızın üzerinde, halılarınızda güçlü bir şekilde yapışır. Bir başka dezavantaj ise bazı düz tüylü köpek ırklarının (Mesela dalmaçyalı) tüm yıl boyunca tüy dökmesidir. Bu durumu minimuma indirmek için kuvvetli bir saç bakımı gerekmektedir. Ona uygun şampuan ve kullanma sıklığı için en doğru bilgiyi veterineriniz verecektir. Çünkü kullanılacak şampuan ve tüy bakım malzemeleri her düz tüye sahip köpekte aynı değildir. 

 

Tel saçlı köpeklerin bakımı diğerlerine göre biraz değişkenlik göstermektedir. Onların güçlendirici bakımını temelde üç aşamaya dayandırmak mümkündür; tarama, kesme ve soyma. Taramak ilk başta en dikkat edilmesi gereken rutindir ve onu takip eden ikinci aşama tüylerin uzunluğu konusunda sabit bir aralık belirleyip düzenli olarak kestirmektir. En önemlisi ise son aşamadır çünkü soyma işlemi köpeğin ölü tüylerini yolmayı veya çekmeyi içerir. Bunu yapmak en az diğer aşamalar kadar önemlidir zira bu tür tüyleri olan köpeklerde ölü tüyler kendiliğinden dökülmez. Tel tüylü köpeğinizin tüylerini her üç ila dört ayda bir elle soyma işlemi yapmalısınız. Bazı durumlarda bu sıklık yeterli gelmeyebilir ve köpeğinizin tüylerinin sık sık soyulması gerektiğini fark edebilirsiniz. Bunu kendiniz de gayet yapabileceğiniz gibi- yapmanızda bir sakınca yoktur- önce köpek kuaförü ziyaret ederek işlemi nasıl yaptığına göz atıp kilit teknikleri gözlemleyebilirsiniz. 

Dediğimiz gibi elbette kuaföre para harcamak yerine bu işi kendiniz yapabilirsiniz. Köpeğinizi nasıl elle soyacağınızı anlatan internet kaynakları da mevcut. Ne sıklıkta yapmanız gerektiğini bilmiyorsanız onu izlemeniz yeterlidir: Köpeğinizin tüylerinin uzadığını ve evin her yerinde dökülmeye başladığını görürseniz, artık elle soyma vakti gelmiş demektir. Bu işlem için önceden araştırarak iyi bir el sıyırma bıçağı satın almalısınız. Ölü tüyleri zamanla uzadıkça yavaş yavaş çıkacaktır. İsterseniz her çıktığında, isterseniz tüm tüylerin uzamasını bekleyip hepsini bir kerede soyarak işlemi tamamlayabilirsiniz.

Soyma süresi birbirinden farklı olabilir çünkü her köpeğin tüy ve derisinin kendine has özellikleri vardır. Bazı köpeklerin daha sert tüyleri olabilirken bazılarının hacmi daha az olabilir. Bazılarının daha kalın bir postu olduğunu da unutmamak gerekir. Köpeğinizin tüyünü elle soymak fikri garip geliyorsa bunun yerine kesmeyi veya tıraş etmeyi tercih edebilirsiniz. Ancak bu durumda da kürkünün yapısı değişecektir. Yumuşak, mat, suya dayanıklılığını kaybeden bir yapıya bürünecekti ve en kötüsü dökülmeye başlayacaktır. Tüyün tel yapısı kesildikten veya tıraşlandıktan sonra yine eski haline getirilebilirsiniz ancak bunun biraz zaman alacağını aklınızdan çıkarmayın. Ayrıca onu sık sık yıkamanızı pek önermiyoruz çünkü sık yıkamayla tüylerini iyice yumuşak duruma getireceksiniz.

 

Kıvırcık tüylere sahip köpeğinizin hem ona hem de size bazı faydaları ve zararları vardır. İyi tarafından bakarsak sevimli dostunuzun tüyleri dökülmez, koku oluşuma karşı dayanıklıdır, suyu ise kolay kolay geçirmeyen bir yapısı vardır. Eğer köpeğinizin üzerinde değişik kesim modelleri denemeyi seven biriyseniz dolgun kıvırcık tüylerine bunun için biçilmiş kaftandır. Tüyleri çeşitli saç kesimlerini denemenize olanak sağlayan hacimli bir yapıya sahiptir.

Kötü taraflarından biri ise, kıvırcık tüyleri diğer türlere göre hızlıca uzar ve bu nedenle düzenli olarak kestirmeniz ya da kesmeniz gerekir. Kıvırcık köpek tüyleri aynı zamanda karışmaya ve kiri içinde hapsetmeye oldukça meyillidir; bu yüzden haftada neredeyse en az bir defa fırçalamayı ihmal etmemelisiniz. Köpeğiniz tüylerinin ne kadar yumuşaksa, o kadar çabuk karışacağını da göz önüne almalısınız. Kıvırcık tüyleri yaşına ve yaptığınız bakıma göre kimi zaman değişkenlik gösterir ve bazen de şeklini kaybedebilir. Örneğin, yavruyken kıvırcık tüylere sahip olup da iki yaşını aştıktan sonra giderek sert hale gelen ve düzleşen bazı kaniş türleri bulunmaktadır. Eğer onu dışarıda kulübede ya da balkonda tutmuyorsanız yani evcil koşullarda bakıyorsanız ayda bir kez yıkamanız yeterli olacaktır. 

 

Egzotik tüylere sahip olan köpekler diğerlerine göre farklı olabildiği için, söz konusu onlar olduğunda egzotik tüylü tüm köpekler için genel geçer ipuçlarını sıralamak pek imkânlı değildir. Örnekle açıklamak gerekirse Meksikalı tüysüz köpeklerin kesinlikle tüyleri yoktur ve komondorların saçaklara benzeyen püskül şeklinde bükülmüş tüyleri vardır. Haliyle egzotik tüylü her köpeğin kendine özgü bakım önerileri vardır. Bu türden olan köpeklere doğru bir şekilde nasıl bakılacağını ve taranacağını öğrenmek için, size bu yöntemleri öğretecek bir uzmana başvurmanız gerekir. Veterinerinize de size yönlendirmesi için danışabilirsiniz. Onlara zarar vermemek için köpeğinizin tüylerine doğru bir biçimde yaklaşmayı ve düzgün bakmayı öğrenmeniz gerekiyor.

Kısacası köpeğinizin tüylerinin şekli hangisi olursa olsun, görünüşünü ve hijyenini doğru bir şekilde korumak için, en önemlisi de sağlıklı ve ilgilenildiklerini anlayan dostlarınız olabilmeleri için uygun tarama ve bakımın şart olduğunu hiçbir koşulda aklınızdan çıkarmayın. Çok aşırıya kaçmadan minimum iki ayda bir türüne göre ayda bir olmak üzere bakımını herhangi bir nemlendirici şampuanla yapabilirsiniz. Eğer özel bir durumu varsa veterinerden ona uygun şampuanı seçmelisiniz. Yıkadıktan sonra ise evcil hayvanınızı mikrofiber bir havluyla kurulamanız da bakımında artı bir puan kazanmanızı sağlayacaktır. Hatta mümkünse sevimli dostunuzun tüylerini lastik bir fırça ile hafifçe ovalayın. Böylelikle dökülen tüylerinin de vücudundan uzaklaştırılmasına yardımcı olacaksınız.